Mevlevilik varlık göstermeye başladığı 13. asırdan itibaren, Mevlânâ?nın şöhreti ve eserlerinin etkinliği sosya-kültürel ve siyasal ortamlardan da faydalanarak, kısa sürede Anadolu?da yayılmış ve bir çok merkezde mevlevihaneler (asitâne/zaviye) tesis edilmiştir.

“Söz uzun, maksûd-ı cümle cüz-i küll, Muktedâ-ı âlem Şâh-ı rusül!” (Hüdâyî) En fakirinden vezirlere, padişahlara kadar, siyaset ve ilim adamlarını, şâirleri, mûsikî üstadlarını sinesinde toplayan Hüdâyî Dergâhı, tekkesinden başka camii, türbeleri, kütüphânesiyle manevi bir hayat zenginliği taşımakta idi. Böyle bir kaynaktan kuvvet alan şeyhler, âlim ve şâirler, mûsikîşinaslar, hatipler sayesinde şöhreti asırlar boyunca devam edegelmiştir. Menkıbeleri bugün bile halk arasında yaşayan, şeriatın zâhidlik yolu