İslâmî İlimler Araştırma Vakfı ve İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi işbirliği ile 15-16 Ekim 2022 tarihlerinde, Topkapı Eresin Hotel’de “İslâmî İlimlerde Klasik ve Modern Yaklaşımlar” konulu 36. milletlerarası tartışmalı ilmî bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda sunulan tebliğ, müzâkere ve genel değerlendirmeler bu eserde bir araya getirilerek neşredilmiştir.

Bu dünyada mevcut olan dert ve felâketlerin sebebi kaynak ve zenginlik ile araç ve cihaz/eşya yokluğu değildir. Daha ziyade, icatlar, aletler ve yeniliklerin yanlış gaye ve hedefler uğrunda kullanılıyor olmasıdır. Tarih boyunca dünyanın muzdarip olduğu bütün korkunç talihsizlikler hep insanoğlunun kaprisi, sırât-ı mustakîmden sapması, hevâ ve hevesine yenik düşmesiyle başlamıştır. Bu sebeple isyanlar, insanı ve dünyayı bu kötü sonuçlarla karşı karşıya getirmiştir. Bu geniş kâinat kişiyi şaşkın ve dili tutul

Peygamber Efendimizin Hayatı Serisinin üçüncü kitabıdır. Hicretten sonra Medine'de İslâmiyet'in ve ilk İslâm Devleti'nin doğuşu anlatılmaktadır. Sultan-ı Enbiya Efendimiz'in hicretiyle, Mekke'nin bunaltıcı havasından çıkılmış, Medine'nin gönüllere rahatlık veren serinliğine kavuşulmuştur. Artık burada hâkim, Allah'ın Resulü'dür, mü'minlerdir. Paçalar sıvanmıştır. Huzursuz eden her şey birer birer atılacak ve o mübarek şehir, günden güne güzelleşecek, en sonunda "Medinetü'n – Nebi" yani peygamberin şehri ünv

Abbasîlerin gerçek kurucusu olarak kabul edilen Ebû Ca’fer el-Mansûr’un vefatından sonra halife olan Mehdî b. Mansûr, kuruluş döneminden yükseliş dönemine geçişi simgelemektedir. Kaynaklar onunla ilgili farklı, bazen birbirine tezat bilgiler vermektedir. Bazı kaynaklar onu, “içki içen, işret âlemine iştirak eden, şarkıcı kadınları dinleyen, lüks ve debdebeye düşkün, israfçı” bir kişi olarak vasıflandırıp menfi yönlerini; bazı kaynaklar da “Abbasî halifeleri içerisinde cömertliğiyle, merhametiyle, dindarlığı

Nasır li-Dinillâh 575-622/1180-1225 yılları arasında yaklaşık 46 yıllık süreyle en uzun müddet hilafet makamında kalan Abbâsî halifesidir. Halifelerin siyasî güçlerini yitirip, sadece dinî bir lider olarak varlıklarını devam ettirdikleri bir dönemde halife olan Nâsır li-Dinillâh, Abbâsî hilafetine yeniden dünyevî otorite kazandırmak istemiş, bu amaçla askerî, siyasî, fikrî, içtimaî reformlar gerçekleştirmiştir. Aktif bir dış politika izleyen Nâsır li-Dinillâh yaklaşık iki asır sonra Abbâsî hilafetini bağıms

Emevî hilafetinin Mervânîler kolunun üçüncü halifesi Velîd b. Abdülmelik’in hilafet yılları Emevî Devleti’nin en görkemli ve parlak yıllarına tekabül ediyordu. O, Emevî halifelerinin en önemlilerinden birisi olduğu gibi aynı zamanda büyük bir komutandı. Babasının bıraktığı yerden Bizans’la mücadeleyi sürdürdü. Irak valisi Haccâc’ın meşhur komutanları Mâverâünnehir fatihi Kuteybe b. Müslim ve Sind fatihi Muhammed b. Kâsım ile Endülüs fatihleri Târık b. Ziyâd ile Musâ b. Nusayr, onun takriben 10 yıllık idares

Allah’ın; kullarından istediklerini bilmek, O’nun bizlerden istemediklerini de bilmek anlamına gelir. Çünkü istediklerinin tam tersi, istemedikleridir. Allah’ın sevdiği, teşvik ettiği, onayladığı, mükâfat vereceğini belirttiği inanç, ahlak ve davranışlar O’nun emirleri; sevmediği, kınadığı, uyardığı, cezalandıracağını belirttiği inanç, ahlak ve davranışlar ise nehiyleridir. İnsanın hayatında inanç veya amel her ne varsa, bunların hiçbiri fiilsiz olmaz. Örneğin inançlar; retlerden ve kabullerden oluşur ki bu

Kur'an-ı Kerim'in, tahrife uğramadan nesilden nesle aktarılması, Müslümanların en büyük şansıdır. İslam dini bu yönüyle, diğer dinlerin akıbetine uğramamış, kutsal kitabıyla birlikte Hz. Muhammed (as)'den nakledilen söz ve uygulamalar da, üzerinde bazı ihtilaflar olsa da büyük oranda kayıt altına alınmıştır. Ne var ki Hz. Muhammed'in vefatından sonra sahabe arasında ortaya çıkan siyasi ve sosyal çekişmeler çeşitli dini tartışmaların doğmasına sebep olmuştur. Bu ihtilaflar, itikadi açıdan büyük günah, iman,

Günümüz Müslümanları ve özellikle de Türkiye Müslümanları, namazın önemini ve güzelliklerini yeterince bilmediği gibi onun olmazsa olmaz bir ibadet olduğunun da bilincinde değiller. İnanıyoruz ki, Müslümanları, namazın diğer ibadetler dahil olmak üzere üzerlerine düşen tüm İslami vecibelerin uygulanmasına da zemin hazırlayarak din binasını bir bütün halinde inşa eden ve hayatın tüm alanlarını kuşatarak muazzam bir umrana/medeniyete vücut veren mucizevi dönüştürücü özelliğini keşfedip dosdoğru namazlar kılma

19. Asrın son çeyreğinden itibaren, yaklaşık olarak on asırdır devam eden istikrarlı İslâmî hayat hakkında, bir takım şüpheler oluşturulmaya çalışılmış, Müslümanların bazı milletlere göre terakki edemediği iddia edilerek, bunun faturası adeta mezheplere dayalı İslâm anlayışına kesilmiştir. Bu gayretlerin, Avrupa'nın, İslâm coğrafyasının çeşitli hazinelerini keşfetmesinden ve sanayi devriminden sonra ortaya çıkan ham madde ihtiyacını karşılamak için Doğu'nun tabiî kaynaklarına da göz dikmesinden hemen sonra

Doğru bilginin kaynakları arasında akla önemli bir yer açan ve düşüncesinin merkezine hikmeti yerleştiren İmam Mâtürîdî’nin (ö. 333/944) tevil, nesḫ, istihsân, din-şeriat, husun-kubuh gibi konulara yaklaşımı, makâsıd fikrini desteklemektedir. O, tefsir alanında kaleme aldığı Te’vīlātu’l-Ḳur’ān adlı eserinde ayetlerin nüzul maksatlarını sorgulamakta, ahkâm ayetleri çerçevesinde fıkhî hükümlerin hem genel hem de özel gayelerine dair açıklamalara yer vermektedir. Onun tefsirinde gerek fıkhî anlamda makâsıd ict

Ebû Mansûr el-Mâtürîdî(Ö. M. 944), Ehl-i sünnet kelâmı ile dirayet tefsirinin kurucusu ve Hanefî fıkhının geliştiricisidir. Günümüze ulaşan ilk dirayet tefsirinin müellifidir. İmam Mâtürîdî, Te'vîlât'ında, sahabe, tâbiîn ve tebe-i tâbiîn neslinden intikal eden açıklamaları da nakletmiştir. Böylece, muhtemel anlamları akıl yürüterek belirlemeye çalışmak suretiyle te'vil yöntemini uygulamıştır. Eserde, itikadî mezheplere dair bilgilere yer verildiği gibi, fıkhî mezheplere, özellikle Şafiî fıkhına ilişkin bilg

Ebû Mansûr el-Mâtürîdî(Ö. M. 944), Ehl-i sünnet kelâmı ile dirayet tefsirinin kurucusu ve Hanefî fıkhının geliştiricisidir. Günümüze ulaşan ilk dirayet tefsirinin müellifidir. İmam Mâtürîdî, Te'vîlât'ında, sahabe, tâbiîn ve tebe-i tâbiîn neslinden intikal eden açıklamaları da nakletmiştir. Böylece, muhtemel anlamları akıl yürüterek belirlemeye çalışmak suretiyle te'vil yöntemini uygulamıştır. Eserde, itikadî mezheplere dair bilgilere yer verildiği gibi, fıkhî mezheplere, özellikle Şafiî fıkhına ilişkin bilg

Ebû Mansûr el-Mâtürîdî(Ö. M. 944), Ehl-i sünnet kelâmı ile dirayet tefsirinin kurucusu ve Hanefî fıkhının geliştiricisidir. Günümüze ulaşan ilk dirayet tefsirinin müellifidir. İmam Mâtürîdî, Te'vîlât'ında, sahabe, tâbiîn ve tebe-i tâbiîn neslinden intikal eden açıklamaları da nakletmiştir. Böylece, muhtemel anlamları akıl yürüterek belirlemeye çalışmak suretiyle te'vil yöntemini uygulamıştır. Eserde, itikadî mezheplere dair bilgilere yer verildiği gibi, fıkhî mezheplere, özellikle Şafiî fıkhına ilişkin bilg

Abbâsî hanedanının ilk hâlifesi Ebü’l-Abbâs Seffâh’ın ardından halifeliği üstlenen Ebû Cafer Mansûr gerçek anlamda Abbâsîler Devleti’nin kurucusu sayılır. Onun idaredeki ilk önemli adımları ise Emevîlere karşı gerçekleştirilen ihtilal hareketinin ortaklarını sırasıyla tasfiye edip yönetimi Abbâsî hanedanında birleştirmesi suretiyle iktidarda birliği sağlaması, bunun devamı mahiyetinde Emevî yönetiminin yeniden canlandırılması adına gerçekleştirilen isyan faaliyetlerini başarısız kılmasıdır.Ebû Cafer’in ikti

Memlûkler, dünya tarihinde büyük izler bırakan önemli devletler arasındadır. Moğollar ve Haçlılar’a karşı yaptıkları mücadelelerde büyük başarılar elde eden Memlûkler, bu başarılarıyla İslâm dünyasının önemli bir kısmını tahrip olmaktan kurtarmış, iki buçuk asır boyunca Müslümanların yaşadığı Mısır, Şam ve Hicaz gibi merkezî bölgeleri hâkimiyetleri altında tutarak buraları güvenli hâle getirmişlerdir. Katliamlarıyla tanınan Moğollar’ı Akdeniz’den uzaklaştırarak hem İslâm dünyasının bu kısmını hem de Avrupa’